سیانور یک سم است که در طول تاریخ استفاده شده و با افراد بدنامی مانند ناپلئون، آدولف هیتلر و جیم جونز مرتبط است. چهار نوع سیانور وجود دارد که ممکن است به عنوان سلاحهای شیمیایی به کار روند: سیانوژن کلرید (Cyanogen chloride, CNCl)، اسید سیانیدریک (هیدروژن سیانید، Hydrogen cyanide, HCN)، سیانوژن برومید (Cyanogen bromide, CNBr) و سیانوژن یدید (Cyanogen iodide, CNI). علائم و نشانههای مسمومیت با سیانور ممکن است به سختی از علائم سایر عوامل جنگ شیمیایی تمایز داده شوند.
گاز هیدروژن سیانید، که سمیترین محصول احتراق است، در استنشاق دود - به ویژه در آتشسوزیهای محیط بسته - یک خطر قابل توجه به شمار میآید و شایعترین علت مسمومیت حاد با سیانور است.
سیانور به عنوان یک آسفیکسیانت سلولی سیستمیک عمل میکند. این سم، آنزیم سیتوکروم اکسیداز A3 (Cytochrome oxidase A3) را مهار میکند و بدین ترتیب، تنفس طبیعی سلولی را متوقف میسازد. این امر مانع از استفاده طبیعی بدن از اکسیژن میشود و منجر به متابولیسم بیهوازی همراه با تولید اسید لاکتیک میگردد.
دوره نهفتگی (Latency period) سیانورها از ۱۰ تا ۱۵ ثانیه تا چند دقیقه متغیر است. تماس با سیانور از طریق استنشاق یا بلع صورت میگیرد. کاساوا که به طور نادرست آماده شده باشد، به شیوع مشکوک مسمومیت با سیانور در اوگاندا مرتبط بوده است. سیانوژن کلرید یک ماده تحریککننده است و ممکن است باعث اشکریزی و تحریک دستگاه تنفسی فوقانی شود. هنگامی که به غلظتهای کم سایر سه نوع سیانور تماس پیدا شود، قربانیان ۱۰ تا ۱۵ ثانیه از نفستنگی، تاکیپنه (Tachypnea)، تاکیکاردی (Tachycardia)، سردرد، سرگیجه و سبکی سر رنج میبرند و سپس دچار تهوع، استفراغ، تحریک و گیجی میشوند.
در غلظتهای بالاتر، قربانی همه علائم و نشانههای اولیه فوق را تجربه میکند و به سرعت دچار برادیکاردی (Bradycardia)، آپنه (Apnea)، تشنج، شوک، کما و مرگ میشود. مردمکها ممکن است پاسخ ندهند و گشاد شوند، اما این نشانه خاص مسمومیت با سیانور نیست.
حمایت درمانی به موقع و تجویز پادزهر برای بقای بیماران مسموم شده با سیانور حیاتی است.