تب دره ریفت (Rift Valley Fever یا RVF) یک بیماری مشترک بین انسان و حیوان از جنس فلبوویروس (Phlebovirus) خانواده فنوویریده (Phenuiviridae) و راسته بونیاویریالز (Bunyavirales) است که در مناطق شرق و جنوب آفریقا، خاورمیانه و ماداگاسکار بومی می‌باشد. این بیماری به‌طور طبیعی از طریق نیش پشه‌ها، تماس با یا استنشاق مایعات بدن حیوانات آلوده (مانند گاو، گوسفند، بز، بوفالو، شتر) یا نوشیدن شیر خام از حیوانات آلوده به انسان منتقل می‌شود.
پشه‌های آئدس (Aedes) به صورت مادرزادی آلوده به ویروس به دنیا می‌آیند، زیرا ویروس از مادر به تخم‌ها منتقل می‌شود. حیوانات از طریق نیش پشه‌ها آلوده می‌شوند و سپس سایر گونه‌های پشه‌ها و حشرات گزنده (مانند مگس‌ها) با تغذیه از این حیوانات آلوده می‌گردند. میزان ابتلا به بیماری در فصل بارانی یا در هنگام وقوع سیل بیشتر است، زیرا تخم‌ها از حالت خشک‌شده خود بازسازی می‌شوند.
اگرچه میزان مرگ‌ومیر در تب دره ریفت معمولی کمتر از 1% است، اما اگر بیماری به تب خونریزی‌دهنده پیشرفت کند، میزان مرگ‌ومیر حدود 50% خواهد بود. علاوه بر این، پیامدهای اقتصادی یک شیوع می‌تواند به دلیل از دست دادن حیوانات مزرعه آلوده بسیار شدید باشد.
دوره کمون و علائم بیماری
تب دره ریفت دارای دوره کمون 2 تا 6 روز است. بسیاری از بیماران ممکن است بدون علائم یا با علائم خفیف و غیر اختصاصی باشند که نیاز به ارزیابی پزشکی را برانگیخته نمی‌کند. افرادی که علائم دارند، به طور ناگهانی با تب، سردرد، ضعف عمومی، درد عضلانی (میالژی)، کمردرد، فوتوفوبیا (حساسیت به نور) و استفراغ مواجه می‌شوند. به‌ندرت، بیماری به سمت مشکلات چشمی، مننگوانسفالیت یا تب خونریزی‌دهنده پیشرفت می‌کند.
بیماری چشمی و عوارض آن
بیماری چشمی که شامل ضایعات در ماکولا و از دست دادن دائمی بینایی، واسکولیت، هپاتیت، یا مننگوانسفالیت می‌باشد، در حدود 10% از تمامی بیماران طی 1 تا 3 هفته اتفاق می‌افتد. تب خونریزی‌دهنده به طور متوسط در عرض 3 روز توسعه می‌یابد و با بیماری کبدی، زردی (یرقان)، استفراغ خونی (هماتمز)، مدفوع خونی (هماتوکزی)، پورپورا و خونریزی لثه‌ای بروز می‌کند.
انتقال و واکسیناسیون
انتقال از فرد به فرد شناخته نشده است. واکسنی برای استفاده دامپزشکی و همچنین انسانی توسعه یافته است، اما واکسن انسانی به‌صورت تجاری در دسترس نیست.
تب دره ریفت در کودکان خردسال و نوزادان نادر است زیرا ویروس بیشتر از طریق تماس مستقیم با حیوانات آلوده و/یا محصولات حیوانی منتقل می‌شود.