این نوع کم‌خونی (anemia) به دلیل سطوح پایین آهن ایجاد می‌شود. این کمبود به علت دریافت ناکافی آهن (به‌ویژه در دوره‌های رشد سریع یا بارداری)، از دست دادن خون (شامل منوراژی (menorrhagia) و خونریزی داخلی)، یا کاهش جذب آهن در دستگاه گوارش (GI tract) رخ می‌دهد. در مراحل اولیه، همولیز (hemolysis) ممکن است به صورت کم‌خونی فقر آهن ظاهر شود.

یافته‌های شایع شامل خستگی، تنگی نفس (dyspnea)، ضعف، رنگ‌پریدگی (pallor)، و پوست و موی زبر است. یافته‌های کمتر شایع شامل پیکا (pica) (اشتیاق به خوردن مواد غیرغذایی، به‌ویژه یخ یا فلز)، ناخن‌های شکننده، ادم زبان (tongue edema)، و سردرد می‌باشند.

در جمعیت عمومی، زیرمجموعه‌هایی در معرض خطر بیشتر کم‌خونی فقر آهن قرار دارند. این شامل کودکان زیر ۵ سال به دلیل کاهش جذب آهن در دستگاه گوارش و افزایش متابولیسم، افراد دارای قاعدگی، و افراد باردار است. برخی از بیماری‌های مزمن نیز به کم‌خونی فقر آهن منجر می‌شوند. این موارد شامل بیماری التهابی روده (IBD) هستند که در آن علاوه بر دفع بیش از حد، جذب آهن نیز مختل می‌شود؛ بیماری مزمن کلیوی (chronic kidney disease) و نارسایی احتقانی قلب (congestive heart failure) نیز در این دسته قرار دارند. برخی داروها می‌توانند منجر به تغییرات در جذب و متابولیسم آهن شوند و باعث ایجاد کم‌خونی فقر آهن گردند.

کم‌خونی فقر آهن به‌راحتی قابل تشخیص است، اما علائم خفیف آن اغلب منجر به تأخیر در تشخیص می‌شوند. پس از تأیید تشخیص، بسیاری از بیماران با جبران آهن و درمان علت زمینه‌ای بهبود پیدا می‌کنند.