افتادگی رحم و واژن (Uterovaginal prolapse) یا افتادگی اندامهای لگنی (Pelvic organ prolapse) به مجموعهای از شرایط اطلاق میشود که به دلیل کاهش استحکام ساختارهای حمایتی واژن رخ میدهند و منجر به فتق اندامهای اطراف به داخل واژن میگردند. هر یک از این شرایط براساس محل منشاء بافت افتاده نامگذاری میشود: سیستوسل (افتادگی مثانه)، رکتوسل (افتادگی رکتوم)، انتروسل (افتادگی روده پس از هیسترکتومی)، افتادگی رحم، یا افتادگی کامل (افتادگی همزمان مثانه، رحم و رکتوم).
این وضعیت از نظر فنی میتواند در هر سنی رخ دهد، اما بیشتر در زنان پس از یائسگی مشاهده میشود. عوامل خطر شامل سابقه خانوادگی افتادگی، سابقه زایمان طبیعی، افزایش تعداد زایمان، چاقی، سابقه هیسترکتومی (Hysterectomy)، یبوست مزمن، و برخی اختلالات بافت همبند میباشند.
شکایات رایج شامل مشاهده برآمدگی از واژن، احساس فشار در مثانه یا لگن، دشواری در تخلیه کامل مثانه، مشکل در دفع مدفوع، یا نیاز به کمک فشار واژنی برای دفع مدفوع است. افتادگی ممکن است اغلب بدون علامت باشد.