سرطان سلول پایه‌ای (Basal Cell Carcinoma یا BCC) شایع‌ترین نوع سرطان در انسان و شایع‌ترین سرطان پوست است. هر ساله دو میلیون نفر در ایالات متحده به BCC مبتلا می‌شوند. این بیماری نوعی نئوپلاسم از کراتینوسیت‌های پایه‌ای است که در مردان بیشتر از زنان یافت می‌شود. میزان ابتلا به BCC در دهه‌های اخیر افزایش یافته است، به ویژه در زنان جوان. BCC می‌تواند در تقریباً هر سنی دیده شود، اما شیوع آن در افراد مسن بیشتر است و میانگین سنی تشخیص ۶۸ سال است.
عوامل خطر
بزرگ‌ترین عامل خطر برای توسعه BCC، قرار گرفتن در معرض نور خورشید است و افرادی با نوع پوست روشن‌تر در معرض خطر بیشتری قرار دارند. تماس متناوب با نور خورشید بیشتر با توسعه BCC مرتبط است تا تماس تجمعی با اشعه ماوراء بنفش.
زیرگونه‌های BCC
زیرگونه‌های متعددی از BCC وجود دارد، از جمله ندولار، سطحی، انفاندیبولوکیستیک، فیبروپیتلیال، مورفه‌آفورم (اسکلروزان، دسموپلاستیک)، نفوذی، میکروندولار و باسوسکواموس. تجمع ملانین و ملانوفاژها در ندول‌های تومور BCC باعث ایجاد BCCهای رنگدانه‌دار می‌شود. BCCهای رنگدانه‌دار تقریباً ۶٪ تا ۷٪ از زیرگونه‌های ندولار، سطحی و میکروندولار را تشکیل می‌دهند. این نوع می‌تواند در هر مکانی رخ دهد اما بیشتر در سر و گردن یافت می‌شود. آنها بیش از ۵۰٪ از کل BCCها را در افراد با رنگ پوست متوسط و تیره تشکیل می‌دهند. BCCهای رنگدانه‌دار در بیماران اسپانیایی‌تبار دو برابر بیشتر از بیماران سفیدپوست مشاهده می‌شود.
عوامل خطر دیگر
سایر عوامل خطر برای BCC شامل مواجهه‌های محیطی (مانند اشعه‌ی یونیزان، برنزه‌سازی داخلی، مواد شیمیایی مانند آرسنیک، پسورالن به همراه UVA، و قطران زغال‌سنگ)، فنوتیپ (کک و مک، موی قرمز، پوست روشن که همیشه می‌سوزد و هرگز برنزه نمی‌شود)، سرکوب ایمنی مانند پیوند عضو (که خطر BCC را ۵ تا ۱۰ برابر بیشتر از جمعیت عمومی می‌کند)، و سندرم‌های ژنتیکی مختلف از جمله زردی پوست (xeroderma pigmentosum)، آلبینیسم چشمی‌پوستی (oculocutaneous albinism)، سندرم مویر-تور (Muir-Torre syndrome)، سندرم خال سلول پایه‌ای (سندرم گورلین)، سندرم رومبو، و سندرم بازکس-دوپره-کریستول است. ژنی که بیشتر در BCC تغییر می‌کند، ژن PTCH1 است، و پس از آن ژن TP53.
پیامدها
اگرچه BCCها تقریباً هرگز کشنده نیستند، اما تخریب بافت محلی و تغییر شکل رخ می‌دهد. نرخ متاستاز تقریباً ۱ در ۳۵۰۰۰ است. متاستاز نادر است و معمولاً از طریق انتشار پیرینورال، متاستاز به گره‌های لنفاوی و سپس متاستاز به ریه/استخوان اتفاق می‌افتد.