واکنش گرگرفتگی ناشی از دارو
واکنش گرگرفتگی ناشی از دارو با اریتم (erythema) و احساس گرما در ناحیه سر، گردن و بازوها که به استفاده از یک دارو یا ماده دیگر مرتبط است، مشخص میشود. گرگرفتگی پاسخی غیرارادی از سیستم عصبی مرکزی است که جریان خون پوستی را افزایش میدهد. شروع این واکنش معمولاً چند ساعت تا چند روز پس از شروع مصرف دارو رخ میدهد. داروهای رایجی که میتوانند واکنش گرگرفتگی را تحریک کنند شامل نیکوتینیک اسید (niacin)، گشادکنندههای عروق (vasodilators)، مسدودکنندههای کانال کلسیم (calcium channel blockers)، نیتروگلیسیرین (nitroglycerin)، داروهای ضدالتهابی (anti-inflammatories)، کولینرژیکها (cholinergics)، مسدودکنندههای بتا (beta blockers) و مهارکنندههای آنزیم مبدل آنژیوتانسین (ACE inhibitors) هستند. سایر مواد مانند اپیوئیدها (opiates)، آمیل نیتریت (amyl nitrite)، بوتیل نیتریت (butyl nitrite)، کوکائین (cocaine)، هروئین (heroin)، الکل (alcohol) و آمفتامینها (amphetamines) نیز میتوانند باعث واکنشهای شدید همراه با گرگرفتگی شوند.
درمان گرگرفتگی ناشی از دارو
برخی داروها که به واکنش گرگرفتگی متوسط منجر میشوند، مانند وانکومایسین (vancomycin) تزریقی، ممکن است با تجویز دیفنهیدرامین (diphenhydramine) و فاموتیدین (famotidine) و سپس از سرگیری وانکومایسین با دوز کاهشیافته درمان شوند.
گرگرفتگی ناشی از یائسگی دارویی
برخی داروها، مانند داروهای ضد استروژن، میتوانند واکنش یائسگی دارویی را القا کنند. قطع درمان جایگزینی هورمون نیز میتواند منجر به واکنش گرگرفتگی شود.
سندرم سروتونین
سندرم سروتونین یک وضعیت بالقوه خطرناک است که ناشی از فعالسازی بیش از حد سروتونرژیک است. حتماً درباره داروهایی که ممکن است اثرات سروتونرژیک بر سیستم عصبی مرکزی داشته باشند، سوال کنید. این داروها شامل مهارکنندههای بازجذب سروتونین (serotonin reuptake inhibitors)، داروهای ضدافسردگی سهحلقهای (tricyclic antidepressants)، مهارکنندههای مونوآمین اکسیداز (monoamine oxidase inhibitors) و اپیوئیدها هستند. داروهای دیگری مانند تریپتانها (triptans)، آنتیبیوتیکها، داروهای ضدتهوع (antiemetics)، شربتهای سرفه، داروهای گیاهی یا مواد مخدر غیرقانونی نیز میتوانند در حضور داروهای سروتونرژیک ذکر شده، باعث سندرم سروتونین شوند. سندرم سروتونین یک تشخیص بالینی است و شامل طیفی از بیماری میشود. به طور کلاسیک، سندرم سروتونین شامل سهگانه تغییرات وضعیت ذهنی، فعالیت بیش از حد خودکار (autonomic hyperactivity) و ناهنجاریهای عصبی عضلانی است. طیف بیماری از خوشخیم تا کشنده متغیر است و ممکن است نادیده گرفته شود.
گرگرفتگی ناشی از الکل
الکل یک علت شایع "گرگرفتگی خشک" در بیمارانی با پلیمورفیسمهای ژنی آلدهید دهیدروژناز (aldehyde dehydrogenase) است. کمبود آلدهید دهیدروژناز باعث افزایش سطح استالدهید میشود که متابولیسم الکل را کند میکند و منجر به واکنش گرگرفتگی پوستی میشود. بیماران ممکن است همچنین سرگیجه، سبکی سر، خستگی، اضطراب، سردرد، ضعف، تهوع یا استفراغ مرتبط با مصرف الکل را گزارش کنند. حتی در غیاب پلیمورفیسم ژنی آلدهید دهیدروژناز، ترکیب الکل با داروها میتواند باعث واکنش گرگرفتگی شود. این داروها شامل دیسولفیرام (disulfiram)، کلروپروپامید (chlorpropamide), مترونیدازول (metronidazole)، کتوکونازول (ketoconazole)، گریسئوفولوین (griseofulvin)، سفالوسپورینها (cephalosporins)، کلرامفنیکل (chloramphenicol)، داروهای ضد مالاریا و تاکرولیموس موضعی (topical tacrolimus) هستند.