حساسیت نوری القاشده توسط دارو میتواند به دو نوع واکنش تقسیم شود: فوتوتوکسیک و فوتوآلرژیک.
حساسیت نوری فوتوتوکسیک القاشده توسط دارو
حساسیت نوری فوتوتوکسیک منجر به بثورات پوستی مشابه آفتابسوختگی میشود. این بثورات نتیجه جذب نور فرابنفش (UVL) توسط یک داروی سیستمیک (در حال گردش در عروق خونی سطحی درم) و آزادسازی رادیکالهای آزاد و گونههای فعال اکسیژن است که به پوست آسیب میرسانند یا آن را "میسوزانند" و این تنها در نواحیای که در معرض منبع UV قرار گرفتهاند رخ میدهد. تمام داروهایی که چنین واکنشی ایجاد میکنند، نور UV و/یا تابش قابل مشاهده را جذب میکنند. اثرات این واکنش به دوز دارو و مقدار UVL که فرد در معرض آن قرار گرفته وابسته است.
بهطور کلی، بیماران با بروز فوتوتوکسیک ناشی از دارو از احساس سوزش شکایت دارند.
سه نوع واکنش بالینی میتواند رخ دهد:
-
فوری / خفیف: شروع فوری اریتم (قرمزی پوست) حدود ۳۰ دقیقه پس از مواجهه با UVL. این واکنش با سوزش و خارش همراه است اما ادم (تورم) کمی دارد. معمولاً ۱-۲ روز پس از قطع مواجهه با UVL ادامه دارد.
-
فوری / کهیرها: شروع فوری کهیرهای گذرا همراه با سوزش. این واکنش میتواند با نور اتاق (غیر UVL) رخ دهد و به سرعت پس از قطع مواجهه با نور برطرف میشود.
-
تأخیری / شدید: شروع ۸-۲۴ ساعت پس از مواجهه با UVL. این واکنش با اریتم تیره، ادم و هایپرپیگمانتاسیون (افزایش رنگدانه) همراه است. در واکنشهای شدید ممکن است تاولزنی رخ دهد. معمولاً ۲-۴ روز پس از قطع مواجهه با UVL ادامه دارد، اما در برخی موارد ممکن است ماهها ادامه یابد.
واکنشهای فوتوتوکسیک ناشی از داروها قابل پیشبینی و وابسته به دوز هستند به این معنا که تمام بیمارانی که به میزان کافی از دارو و UV مواجهه داشته باشند دچار فوتوتوکسیسیته میشوند. برخی از داروهای رایج که موجب چنین واکنشهایی میشوند شامل موارد زیر هستند: ضدآریتمیها (آمیودارون، کینیدین)، ضدقارچها (وریوکونازول)، دیورتیکها (فوروزماید، تیازیدها)، داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (نابومتون، ناپروکسن، پیروکسیکام)، فنوتیازینها (کلرپرومازین، پروکلرپرازین)، پسورالنها (۵-متوکسیپسورالن، ۸-متوکسیپسورالن)، کینولونها (سیپروفلوکساسین، لومفلوکساسین، نالیدیکسیک اسید، اسپارفلوکساسین)، تتراسایکلینها (داکسیسایکلین، دمکلوکلیسایکلین)، وموورافنیب، علف چای، قطران موضعی.