ویتامین K یک ویتامین محلول در چربی است که در ایلئوم انتهایی جذب می‌شود و عمدتاً در سبزیجات برگ‌سبز یافت می‌شود یا توسط باکتری‌های کولون سنتز می‌گردد. این ویتامین برای سنتز پروتئین‌های انعقادی ضروری است.
در نوزادان: کمبود ویتامین K یک اورژانس تهدیدکننده حیات است.
نوزادان بیشترین خطر کمبود ویتامین K را دارند به دلایل زیر:
- انتقال ناکافی ویتامین K از طریق جفت.
- مقادیر کم آن در شیر مادر.
- تولید ناکارآمد ویتامین K در کولون به دلیل سطح پایین باکتری‌های روده.
تظاهرات بالینی:
- بیماری هموراژیک نوزادان (Hemorrhagic Disease of the Newborn) معمولاً در روزهای 1 تا 7 زندگی با علائمی مانند خونریزی داخل جمجمه‌ای (intracranial) یا خلف صفاقی (retroperitoneal)، پتشی‌ها (petechiae)، یا خونریزی مخاطی بروز می‌کند.
- فرم حاد: در 48 ساعت اول زندگی ممکن است به دلیل مصرف داروهای مادر که سنتز ویتامین K را مهار می‌کنند (مانند برخی داروهای ضد صرع) دیده شود.
- فرم تأخیری: معمولاً در چند ماه اول زندگی در نوزادان صرفاً شیرخوار رخ می‌دهد، به‌ویژه در مواردی که والدین از مکمل پروفیلاکتیک ویتامین K خودداری کرده‌اند.
در بزرگسالان:
کمبود ویتامین K معمولاً به دلیل عدم کفایت رژیم غذایی یا سندرم‌های سوءجذب رخ می‌دهد.
شرایط مرتبط با سوءجذب:
- بیماری سلیاک
- فیبروز کیستیک (Cystic Fibrosis)
- کولیت اولسراتیو (Ulcerative Colitis)
- سندرم روده کوتاه (Short Gut Syndrome)
- کولانژیت اسکلروزان اولیه (Primary Sclerosing Cholangitis)
- کولانژیت صفراوی اولیه (Primary Biliary Cholangitis)
علل دیگر:
- استفاده مزمن از آنتی‌بیوتیک‌ها
- وابستگی به تغذیه کامل وریدی (Total Parenteral Nutrition, TPN)
تظاهرات بالینی:
بزرگسالان مبتلا به کمبود ویتامین K با علائمی نظیر خونریزی آسان، خونریزی مخاطی، یا کبودی‌های آسان مراجعه می‌کنند.