واسکولیت ندولار (Nodular vasculitis) نوعی پانیکولیت لوبولار (lobular panniculitis) با علل متعدد است. این بیماری با ندول‌ها و/یا پلاک‌های دردناک اریتماتوز یا بنفش رنگ که معمولاً بر روی ساق پا ظاهر می‌شوند، تظاهر می‌کند. زخم و تخلیه ممکن است رخ دهد. ضایعات معمولاً با ایجاد اسکار بهبود می‌یابند و مستعد عود هستند. این بیماری بیشتر در زنان مشاهده می‌شود (۸۰٪-۹۰٪ از بیماران)، با اوج بروز در اوایل نوجوانی و حوالی یائسگی.
علل واسکولیت ندولار
علل بسیاری برای این بیماری وجود دارد. واسکولیت ندولار ایدیوپاتیک ممکن است در زنان میانسالی که دارای واریس هستند بر روی ساق پا دیده شود. عفونت با مایکوباکتریوم توبرکلوزیس (Mycobacterium tuberculosis) یکی از قوی‌ترین عوامل محرک مرتبط است. اصطلاح اریتم اندوراتوم بازن (erythema induratum of Bazin) به مواردی از واسکولیت ندولار اشاره دارد که با توبرکلوزیس زمینه‌ای مرتبط هستند. مواردی نیز می‌توانند توسط عوامل عفونی مانند نوکاردیا (Nocardia)، سودوموناس (Pseudomonas)، کلامیدیا (Chlamydia) یا عفونت‌های هپاتیت B یا هپاتیت C ایجاد شوند. داروها نیز می‌توانند عامل مسبب باشند، به‌ویژه مهارکننده‌های فاکتور نکروز توموری (TNF)-آلفا مانند اتانرسپت (etanercept) که در گزارشات موردی ذکر شده‌اند. این وضعیت به عنوان یک واسکولیت ناشی از کمپلکس ایمنی یا پاسخ سلولی نوع چهارم به یک تحریک آنتی‌ژنی در نظر گرفته می‌شود.