سندرم شوک سمی (TSS):

سندرم شوک سمی (Toxic Shock Syndrome یا TSS) یک عفونت باکتریایی شدید و وابسته به اگزوتوکسین است که با بروز ناگهانی تب بالا، سردرد، التهاب ملتحمه (conjunctival injection)، اریتم حلق (erythema of the pharynx)، استفراغ، اسهال و افت فشار خون (hypotension) مشخص می‌شود. دو نوع فرعی از TSS بر اساس علت باکتریایی وجود دارد: استافیلوکوکوس اورئوس (Staphylococcus aureus) و استرپتوکوک‌های گروه A. شدت TSS می‌تواند از بیماری خفیف تا پیشرفت سریع به شوک و نارسایی اندام‌های حیاتی متغیر باشد. نرخ مرگ‌ومیر در TSS غیر استرپتوکوکی حدود ۳٪ و در TSS استرپتوکوکی بین ۳۰٪ تا ۶۰٪ است. TSS معمولاً در جمعیت جوان‌تر رخ می‌دهد و در فصول سردتر شیوع بیشتری دارد.

سندرم شوک سمی استافیلوکوکی:

سندرم شوک سمی استافیلوکوکی ناشی از سویه‌های S. aureus است که می‌توانند توکسین سندرم شوک سمی-۱ (TSST-1) تولید کنند. اعتقاد بر این است که TSST-1 با اثرات مستقیم بر اندام‌های حیاتی و کاهش پاکسازی اندوتوکسین‌های روده‌ای باعث بیماری می‌شود. TSST-1 به‌عنوان یک سوپرانتی‌ژن عمل کرده و منجر به فعال‌سازی گسترده و غیر اختصاصی سلول‌های T، آزادسازی سایتوکین‌ها و التهاب و نشت عروقی متعاقب آن می‌شود. سندرم شوک سمی استافیلوکوکی در دهه ۱۹۸۰ میلادی شناسایی شد و بیشتر در زنان جوان سفیدپوست که از تامپون استفاده می‌کردند رخ می‌داد. اما با افزایش آموزش عمومی درباره استفاده از تامپون و TSS و توقف تولید تامپون‌های با جذب بالا، موارد TSS قاعدگی کاهش یافته است. موارد کنونی TSS استافیلوکوکی در مداخلات پس از جراحی، بیماران سوختگی، بیماران با خطوط دیالیزی و افرادی که از بسته‌بندی بینی استفاده می‌کنند دیده می‌شود.

سندرم شوک سمی استرپتوکوکی:

سندرم شوک سمی استرپتوکوکی ناشی از اگزوتوکسین‌های استرپتوکوک گروه A است که باعث تحریک گسترده سلول‌های T از طریق مکانیزم سوپرانتی‌ژن می‌شود. معمولاً یک دوره پیش از بروز تب، اسهال و دردهای عضلانی مشاهده می‌شود. عفونت اولیه استرپتوکوکوس پیوژنز ممکن است یک عفونت بافت نرم (مانند سلولیت یا فاسییت نکروزان)، پنومونی، آمپیم پلور یا استئومیلیت باشد، اما ممکن است باکتریمی بدون وجود محل عفونت اولیه نیز رخ دهد.

عفونت‌های استرپتوکوکوس سویس:

یک پاتوژن نوظهور، استرپتوکوکوس سویس (Streptococcus suis) که می‌تواند از خوک به انسان منتقل شود، مسئول چندین شیوع بزرگ بیماری از جمله سندرم شوک سمی در آسیا، به‌ویژه تایلند و چین بوده است. مصرف گوشت خوک خام یا نیم‌پز عامل خطر اصلی است. در یک مطالعه در تایلند، ۲۳٪ از بیماران با کشت‌های مثبت دچار TSS شدند و نرخ مرگ‌ومیر از عفونت با برخی سروتیپ‌های S. suis بسیار بالا گزارش شده است.

ملاحظات بیماران دارای نقص ایمنی:

اگرچه عفونت‌های S. aureus در افراد مبتلا به HIV شایع است، اما عارضه TSS نادر است. این موضوع به نقص‌های ایمنی و اختلال عملکرد سلول‌های T-helper در بیماری HIV نسبت داده می‌شود. با این حال، در موارد گزارش شده، بیماری به‌طور مکرر و با دوره طولانی بروز می‌کند. به‌دلیل تولید دیرهنگام آنتی‌بادی علیه TSST-1 توسط افراد مبتلا به HIV، دوره بیماری طولانی‌تری در نوجوانان، بزرگسالان و کودکان مبتلا به HIV گزارش شده است.

توجه:

در دسامبر ۲۰۲۲، مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC) یک هشدار بهداشتی صادر کردند تا به پزشکان و مقامات بهداشت عمومی افزایش عفونت‌های تهاجمی استرپتوکوک گروه A (iGAS) در چندین ایالت را اطلاع دهند. در سال ۲۰۲۳ نیز افزایش عفونت‌های iGAS در افراد ۶۵ سال و بالاتر مشاهده شده است. دیگر گروه‌های در معرض خطر بیشتر شامل جمعیت‌های بومیان آمریکایی و آلاسکایی، ساکنان مراکز مراقبت طولانی‌مدت، افراد با شرایط پزشکی زمینه‌ای مانند دیابت، سرطان، نقص ایمنی، بیماری کلیوی مزمن، بیماری قلبی یا تنفسی، زخم‌ها و بیماری‌های پوستی، افرادی که مواد مخدر تزریق می‌کنند و افراد بی‌خانمان هستند. عواقب شدید عفونت‌های iGAS شامل فاسییت نکروزان، سندرم شوک سمی استرپتوکوکی و مرگ است.