آبله یک عفونت مسری و اغلب کشنده است که توسط ویروس واریولا (variola virus) ایجاد می‌شود. این بیماری در دو شکل بالینی ظاهر می‌شود: آبله بزرگ (variola major) که میزان مرگ و میر تاریخی آن ۳۰ درصد است و آبله کوچک (variola minor) که بیماری خفیف‌تری شبیه به آبله ایجاد می‌کند و میزان مرگ و میر تاریخی آن کمتر از ۱ درصد است.
زیرشاخه‌های بالینی آبله
آبله دارای چهار زیرشاخه بالینی است: معمولی (ordinary)، تعدیل‌شده (modified)، صاف (flat)، و هموراژیک (hemorrhagic). نود درصد از همه موارد آبله معمولی بوده است. آبله تعدیل‌شده در افرادی که قبلاً علیه آبله واکسینه شده‌اند، رخ می‌دهد. آبله صاف و هموراژیک بسیار شدید و نادر هستند.
ریشه‌کنی و تهدید بیوتروریسم
آبله در تمامی اشکال خود در سال ۱۹۸۰ ریشه‌کن اعلام شد و از آن زمان تاکنون موردی گزارش نشده است، اما ویروس هنوز در برخی آزمایشگاه‌ها وجود دارد و ممکن است در دست تروریست‌ها باشد. آبله به عنوان یک عامل بیوتروریسم دسته A طبقه‌بندی می‌شود به دلیل سهولت انتشار، مسری بودن، و نرخ بالای مرگ و میر. محتمل‌ترین روش انتشار آن به صورت آئروسل (aerosol) است، اما حتی یک فرد آلوده که در محیط‌های عمومی تردد کند نیز می‌تواند دیگران را آلوده کند. یک مورد آبله به‌طور قطع نشان‌دهنده یک حمله تروریستی است.
علائم بالینی
علائم اولیه آبله پس از یک دوره کمون ۳ تا ۱۷ روزه ظاهر می‌شود و شامل تب بالا، لرز، سردرد، کمردرد، کسالت و استفراغ است. درد شدید شکم و هذیان نیز ممکن است وجود داشته باشد. بعد از ۲ تا ۴ روز، راش ماکول و پاپول (macules and papules) در دهان و روی صورت و اندام‌ها ظاهر می‌شود و به بقیه بدن از جمله کف دست و پا گسترش می‌یابد. ضایعات راش به‌طور یکنواخت به وزیکول (vesicles) و پوسچول (pustules) تبدیل می‌شوند که معمولاً به صورت ناف‌دار، پوسته‌دار، و در نهایت کنده شده و جای زخم‌های فرو رفته باقی می‌گذارند. افراد باردار ممکن است در معرض خطر بالاتری برای ابتلا به بیماری شدید آبله باشند.
عوارض و انتقال
پس از ۲ هفته از ابتلا، مرگ می‌تواند ناشی از توکسمی ثانویه به دلیل کمپلکس‌های ایمنی در گردش یا از عفونت ثانویه رخ دهد. انسفالیت (encephalitis) یکی از عوارض احتمالی است. اشکال هموراژیک و صاف به شدت تهاجمی هستند و میزان مرگ و میر نزدیک به ۱۰۰ درصد دارند و این‌ها پاپول‌های ناف‌دار معمولی را نشان نمی‌دهند.
انسان‌ها تنها میزبان شناخته شده ویروس واریولا هستند. آبله یکی از مسری‌ترین بیماری‌های شناخته شده است، به‌طوری‌که تنها ۵ تا ۱۰ ویریون برای ایجاد عفونت کافی است. آبله به‌راحتی از فرد به فرد از طریق قطرات تنفسی و/یا تماس با مایعات بدن، ضایعات یا پوسته‌ها و لباس یا رختخواب آلوده منتقل می‌شود. در موارد نادر، در فضاهای بسته، می‌تواند از طریق ویروس حمل شده در هوا منتقل شود. بیماران از حدود ۲۴ ساعت قبل از ظهور راش معمولی تا زمانی که پوسته‌ها بهبود یافته و کنده شوند، بیشترین قابلیت سرایت را دارند. در طول دوره کمون، این بیماری مسری نیست.
خطرات و امنیت
تنها افرادی که خارج از یک حمله بیوتروریستی در معرض خطر آبله هستند، کسانی هستند که موجودی‌های مجاز را در آزمایشگاه‌های مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC) در آتلانتا و در مسکو نگهداری می‌کنند. گروه‌های تروریستی ممکن است در صورت رشد موجودی‌های ویروس برای اهداف غیرقانونی در معرض خطر قرار گیرند.