آرتریت روماتوئید (Rheumatoid arthritis یا RA) یک بیماری سیستمیک است که در حدود ۱٪ از جمعیت بالغ را تحت تأثیر قرار میدهد. این بیماری میتواند در بزرگسالان در هر سنی رخ دهد، اما اوج شروع آن در سنین ۵۰ تا ۷۵ سالگی است و در زنان سه برابر شایعتر از مردان است. RA میتواند در کودکان نیز رخ دهد (همچنین به آرتریت ایدیوپاتیک جوانان (juvenile idiopathic arthritis) مراجعه کنید). علت RA ناشناخته است، اما ژنهای متعدد و عوامل محیطی در خطر ژنتیکی آن نقش دارند. سیگار کشیدن یک عامل خطر مهم است.
شروع بیماری معمولاً بهصورت تدریجی است و با سفتی صبحگاهی بیش از ۳۰ دقیقه و اغلب همراه با خستگی است. در صورت عدم درمان، RA منجر به تخریب مفاصل و ناتوانی ناشی از آن و حتی افزایش مرگومیر میشود. با توسعه داروهای جدیدتر، درمان زودهنگام و تهاجمی میتواند به حفظ عملکرد و بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا به RA کمک کند.
RA با التهاب در غشای سینوویال مشخص میشود که به دلیل نفوذ سلولهای T، سلولهای B و مونوسیتها ایجاد میشود و به التهاب در سینوویوم مفصل منجر میشود. این وضعیت التهابی باعث از دست رفتن غضروف مفصلی و فرسایش استخوانی میشود که منجر به آسیب غیرقابل برگشت و اختلال عملکردی میشود. شروع بیماری بهطور نامحسوس است و معمولاً با پلیآرتریت (polyarthritis) متقارن که بهصورت درد، تورم و التهاب مفاصل بروز میکند و منجر به سفتی پس از دورهای بیتحرکی میشود، خود را نشان میدهد. برخی بیماران با علائم عمومی مانند ناخوشی، خستگی، افسردگی، تبهای درجه پایین و کاهش وزن مراجعه میکنند. بیماران ممکن است به کمخونی ناشی از بیماری مزمن مبتلا شوند.
بهطور کلاسیک، این پلیآرتریت متقارن کوچکترین مفاصل مانند مفاصل متاکارپوفالانژیال (MCP)، پروگزیمال اینترفالانژیال (PIP)، و متاتارسوفالانژیال (MTP) را در مراحل اولیه بیماری تحت تأثیر قرار میدهد. سایر مفاصل سینوویال نیز ممکن است درگیر شوند، از جمله آرنجها، شانهها، مچ پا و زانوها. قابل توجه است که مفاصل C1-C2 ستون فقرات و مفاصل تمپوروماندیبولار، استرنوکلاویکولار یا کرایکوآریتنویید نیز ممکن است درگیر شوند. ارائههای اولیه کمتر شایع شامل آرتریت مونوآرتیکولار یا اولیگوآرتیکولار است.
RA زمانی بهعنوان "سروپوزیتیو" (seropositive) شناخته میشود که فاکتور روماتوئید (RF) و/یا آنتیبادیهای پروتئین سیترولینه شده (ACPAs) حضور داشته باشند. بیماری سروپوزیتیو تمایل دارد که شدیدتر باشد و با افزایش خطر درگیری سیستمیک همراه است. ندولهای روماتوئیدی در حدود ۲۰٪ از بیماران RA و بیشتر در میان بیماران با بیماری سروپوزیتیو رخ میدهد.
ارزیابی اولیه بیمار مبتلا به درد مفصلی باید بر تعیین این نکته متمرکز باشد که آیا درد مفصلی ارائه شده ماهیت التهابی دارد یا غیرالتهابی. برای مثال، علائم مفصلی التهابی شامل سفتی مفصل است که پس از بیتحرکی رخ میدهد - از جمله در صبح پس از بیداری (بیش از ۳۰ دقیقه سفتی) - و با فعالیت بهبود مییابد. علائم التهاب مانند قرمزی، تورم و گرمی باید باعث توجه به آرتریتهای التهابی و عفونی شود.