پوروکراتوزیس (Porokeratosis) نوعی اختلال در کراتینسازی است که با یک لبه نازک و برجسته در حاشیه مشخص میشود. این لبه به لحاظ بافتشناسی، یک ستون نازک و زاویهدار از سلولهای پارانکراتوتیک اپیدرمی است که به لایه شاخی (stratum corneum) نفوذ میکند. پوروکراتوزیس سطحی و منتشر آکتینیک (Disseminated Superficial Actinic Porokeratosis یا DSAP) یکی از شایعترین انواع پوروکراتوزیس است. ضایعات این بیماری به صورت پاپولهای کراتوتیک کمی برجسته بهطور متقارن در نواحی در معرض آفتاب توزیع میشوند. بیماران مبتلا به DSAP ممکن است در ماههای تابستان از تشدید خارش یا احساس سوزش شکایت کنند.
وراثت و عوامل خطر
پوروکراتوزیس سطحی و منتشر آکتینیک (DSAP) به عنوان یک اختلال با وراثت اتوزومال غالب (autosomal dominant) در نظر گرفته میشود که در دهه سوم یا چهارم زندگی بروز میکند. زنان ۳ برابر بیشتر از مردان به این بیماری مبتلا میشوند. عوامل خطر برای توسعه این اختلال شامل قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش و سرکوب سیستم ایمنی هستند. افرادی که دارای تیپ پوستی روشن هستند، بیشتر در معرض ابتلا به این اختلال قرار دارند. اخیراً جهشهایی در مسیر مِوالونات کیناز (mevalonate kinase pathway) در DSAP شناسایی شدهاند که به عنوان مبنای پاتوژنتیکی این اختلال در نظر گرفته میشوند.
خطر تبدیل به کارسینوم سلول سنگفرشی
احتمال تبدیل به کارسینوم سلول سنگفرشی (Squamous Cell Carcinoma یا SCC) وجود دارد، اما این امر نادر است.