فاسییت ندولار (Nodular Fasciitis - NF) یک حالت خوش‌خیم و واکنشی است که معمولاً به صورت یک ندول زیرجلدی منفرد و با رشد سریع در ناحیه بالایی بدن ظاهر می‌شود. این بیماری عمدتاً در بزرگسالان بین ۲۰ تا ۴۰ سال دیده می‌شود و تفاوتی بین جنسیت‌ها در بروز آن وجود ندارد. حدود ۱۰٪ از موارد در جمعیت کودکان رخ می‌دهد. سابقه ضربه به ناحیه آسیب‌دیده تنها عامل خطر شناخته‌شده برای توسعه NF است.

ویژگی‌ها و علائم

NF به سرعت در طی چند هفته رشد می‌کند و ممکن است با درد خفیف، ناراحتی یا حساسیت همراه باشد. کمتر پیش می‌آید که اختلالات حسی مانند پارستزی (paresthesias)، بی‌حسی یا درد رادیکولار (radicular pain) در صورت فشرده شدن یک عصب محیطی توسط ندول رخ دهد. اندازه ندول‌های NF حداکثر به ۴ تا ۵ سانتی‌متر می‌رسد. این ندول‌ها ممکن است گرد یا بیضی شکل باشند و به رنگ سفید، همرنگ پوست یا خاکستری ظاهر شوند و به لمس حساس باشند. NF می‌تواند در هر بافت نرم سطحی بدن ظاهر شود، اما بیشتر در اندام‌های فوقانی (به ویژه سطح ولار ساعد) و تنه (به ویژه دیواره قفسه سینه و پشت) دیده می‌شود. در کودکان، سر و گردن بیشتر درگیر می‌شوند. مکان‌های کمتر گزارش شده شامل مخاط دهان، گوش خارجی، غده پاروتید، سینه و سینوس ماگزیلاری هستند.

پاتولوژی

NF یک تکثیر خوش‌خیم از فیبروبلاست‌ها (fibroblasts) و میوفیبروبلاست‌ها (myofibroblasts) است. به‌طور معمول از نظر هیستوپاتولوژیکی در مکان زیرجلدی دیده می‌شود و ممکن است در امتداد صفحه فاسیایی متمرکز باشد. واریانت‌های درمال، درون عضلانی و درون عروقی کمتر مشاهده می‌شوند.