لیکن پلانوی پیلاریس (Lichen planopilaris) که به نامهای لیکن فولیکولار پلانوس (follicular lichen planus)، لیکن فولیکولاریس و لیکن پلانوس آکومیناتوس نیز شناخته میشود، با اریتم (perifollicular erythema) و پوستهریزی اطراف فولیکول مو مشخص میشود که میتواند به آلوپسی سیکاتریسیال (cicatricial alopecia) یا ریزش موی همراه با زخم تبدیل شود. همانند لیکن پلانوس، لیکن پلانوی پیلاریس ناشی از اختلال در ایمنی سلولی (cell-mediated immunity) دانسته میشود. در این بیماری، مصونیت ایمنی ناحیه بولژ (bulge) فولیکول مو از بین میرود و این امر منجر به از دست دادن سلولهای بنیادی مو پس از حمله لنفوسیتهای T فعال شده که آنتیژنهای فولیکولی را هدف قرار میدهند و عدم توانایی رشد مجدد مو میشود. لیکن پلانوی پیلاریس ممکن است همراه با لیکن پلانوس ظاهر شود، هرچند که اغلب بهتنهایی دیده میشود. این بیماری بیشتر زنان را نسبت به مردان تحت تأثیر قرار میدهد و در افرادی با پوست روشنتر بیشتر دیده میشود. شروع لیکن پلانوی پیلاریس معمولاً بین ۴۰ تا ۶۰ سالگی است، هرچند این بیماری در کودکان نیز توصیف شده اما در کودکان بسیار نادر است.
این بیماری ممکن است با شروع تدریجی یا شدید و با الگوهای مختلف ریزش مو ظاهر شود. چندین نوع مختلف از لیکن پلانوی پیلاریس وجود دارد: لیکن پلانوی پیلاریس کلاسیک، آلوپسی فیبروز کننده پیشانی (frontal fibrosing alopecia) و سندرم گراهام-لیتل-پیکاردی-لاسور (Graham-Little-Piccardi-Lassueur syndrome). لیکن پلانوی پیلاریس کلاسیک با اریتم بنفش فولیکولی و پوستهریزی ظریف اطراف فولیکول مشخص میشود. اریتم بینفولیکولی نیز ممکن است دیده شود و در موارد شدید، پوستهریزی همجوش میتواند مشهود باشد. اریتم اطراف فولیکولی معمولاً در حاشیههای نواحی آلوپسی دیده میشود که با نواحی فعال بیماری مطابقت دارد. با پیشرفت بیماری، آلوپسی سیکاتریسیال دائمی یا آلوپسی بروک (Brocq alopecia) رخ میدهد. آلوپسی فیبروز کننده پیشانی، همانطور که از نامش پیداست، بهصورت بالینی بهعنوان آلوپسی زخمی باندیشکل در خط موی پیشانی ظاهر میشود که معمولاً زنان را تحت تأثیر قرار میدهد. سندرم گراهام-لیتل شامل سهگانه آلوپسی سیکاتریسیال پوست سر، فوران فولیکولی لیکنمانند و ریزش موی غیرسیکاتریسیال ناحیه شرمگاهی و زیربغل است. علاوه بر این، یک نوع منتشر نیز بهتازگی توصیف شده است که با خارش منتشر پوست سر همراه با نازک شدن گسترده مو و اریتم ظاهر میشود. این نوع هیچ ترجیح جنسی ندارد.
افزایش ریزش مو، خارش شدید، پوستهریزی، سوزش و حساسیت از علائم شایع مرتبط با لیکن پلانوی پیلاریس هستند.
موضوعات مرتبط: فوران دارویی لیکنمانند (lichenoid drug eruption)، لیکن پلانوس دهانی (oral lichen planus)