پدیده لوسیو (Lucio phenomenon) یک واکنش نادر است که در بیماران مبتلا به جذام چند باسیلاری (multibacillary leprosy) به دلیل تهاجم اندوتلیومی (endothelial invasion) توسط مایکوباکتریوم لپره (Mycobacterium leprae) مشاهده می‌شود. این پدیده بیشتر در مکزیک و آمریکای مرکزی دیده می‌شود، هرچند مواردی از آن در جنوب آسیا، جنوب شرق آسیا، آفریقا و خاورمیانه نیز گزارش شده است.

پاتوفیزیولوژی

تصور می‌شود که پاتوفیزیولوژی این پدیده به واسطه فعال‌سازی کمپلمان (complement activation) و رسوب کمپلکس‌های ایمنی (immune-complex deposition) میانجی‌گری می‌شود. باسیل‌های جذام به اندوتلیوم عروق خونی تهاجم می‌کنند و باعث تکثیر اندوتلیوم و تنگی لومن عروقی می‌شوند که به انفارکتوس هموراژیک پوستی (cutaneous hemorrhagic infarction) پیشرفت می‌کند. گزارش‌ها نشان داده‌اند که برخی از عوامل استرس‌زا مانند بارداری، عفونت همزمان و هوای سرد می‌توانند پدیده لوسیو را تحریک کنند. این بیماری معمولاً در جذام لپروماتوز درمان‌نشده (untreated lepromatous leprosy) رخ می‌دهد، اما در بیماران با جذام لپروماتوز که به طور ناقص درمان شده‌اند نیز دیده می‌شود.

تظاهرات بالینی

تظاهرات پدیده لوسیو معمولاً ۱ تا ۳ سال پس از شروع جذام ظاهر می‌شود. بیماران با بروز ناگهانی پچ‌ها یا پلاک‌های دردناک و بنفش رنگ که ممکن است هموراژیک، تاولی و سپس زخمی شوند، مراجعه می‌کنند. ندول‌های زیر پوستی نیز ممکن است وجود داشته باشند. اندام‌ها عمدتاً تحت تأثیر قرار می‌گیرند، اما در موارد شدید، درگیری ناحیه تنه و صورت نیز گزارش شده است. زخم‌ها پس از ۲ تا ۴ هفته با جای‌زخم‌های آتروفیک بهبود می‌یابند. هرچند علائم عمومی نادر هستند، بیماران ممکن است تب، میالژی (myalgia) یا آرترالژی (arthralgia) داشته باشند. لنفادنوپاتی (lymphadenopathy)، هپاتواسپلنومگالی (hepatosplenomegaly) و لکوسیتوز (leukocytosis) با نوتروفیلیا (neutrophilia) نیز ممکن است دیده شود.

عوارض

پدیده لوسیو ممکن است با سپسیس (sepsis) ناشی از عفونت افزوده پیچیده شود.