هیپوتیروئیدیسم به کاهش هورمون تیروئید ناشی از نقصی در هر بخشی از محور هیپوتالاموس-هیپوفیز-تیروئید (Hypothalamic-Pituitary Axis یا HPA) گفته می‌شود. بیماران مبتلا به هیپوتیروئیدی اولیه (Primary Hypothyroidism) معمولاً با کند شدن کلی فرآیندهای متابولیک و علائمی مانند خستگی، کندی گفتار، عدم تحمل سرما، یبوست، افزایش وزن، برادی‌کاردی، و تأخیر در بازتاب‌های تاندونی عمقی مراجعه می‌کنند. علائم و نشانه‌های دیگر ممکن است شامل پوست خنک یا رنگ‌پریده، موهای زبر، آلوپسی، شکنندگی ناخن‌ها، تورم صورت (Puffy Facies)، بزرگ شدن زبان، و صدای خشن باشد.

هیپوتیروئیدیسم حاد ممکن است پس از تیروئیدکتومی یا قطع مصرف هورمون تیروئید ایجاد شود. این علائم اغلب کمتر از حالتی که هیپوتیروئیدیسم به تدریج ایجاد می‌شود، قابل تحمل هستند.

طبقه‌بندی هیپوتیروئیدیسم:

• هیپوتیروئیدیسم اولیه (Primary Hypothyroidism):
• بیماری غده تیروئید که منجر به کاهش تولید تیروکسین (Thyroxine یا T4) و تری‌یدوتیرونین (Triiodothyronine یا T3) همراه با افزایش جبرانی سطح تیروتروپین سرم (TSH) می‌شود. علل این نوع هیپوتیروئیدیسم شامل تیروئیدیت هاشیموتو (Hashimoto Thyroiditis)، تیروئیدکتومی، رادیوتراپی با ید برای درمان بیماری گریوز (Graves' Disease)، و داروهایی مانند لیتیوم، آمیودارون، اینترفرون-آلفا، اینترلوکین-۲، و مهارکننده‌های خوراکی تیروزین کیناز هستند.
• هیپوتیروئیدیسم ثانویه (Secondary Hypothyroidism):
• ناشی از کمبود TSH است که اغلب به دلیل بیماری‌های هیپوفیز مانند تومور هیپوفیز، نکروز پس از زایمان هیپوفیز، تروما، هیپوفیزیت، تومورهای نفوذی یا تومورهای غیرهیپوفیزی مانند کرانیوفارنژیوماها ایجاد می‌شود. این بیماران در شرایط کاهش سطح تیروکسین (T4)، مقادیر TSH به طور غیرطبیعی پایین یا نرمال خواهند داشت.
• هیپوتیروئیدیسم ثالثیه (Tertiary Hypothyroidism):
• کمبود هورمون آزادکننده تیروتروپین (TRH) به دلیل اختلالات مؤثر بر هیپوتالاموس یا تداخل در سیستم پورتال HPA ایجاد می‌شود.

هیپوتیروئیدیسم در زنان شایع‌تر از مردان است.

عوارض نادر اما شدید:

عوارض شدید هیپوتیروئیدیسم شامل نارسایی قلبی و کمای میکسدم (Myxedema Coma) است که با تغییر وضعیت ذهنی، بی‌حالی، برادی‌کاردی، هیپوترمی، نارسایی چند اندام و در صورت عدم درمان، مرگ همراه است.