هیپرتیروئیدیسم (Hyperthyroidism) شامل مجموعه‌ای از اختلالات غدد درون‌ریز است که ناشی از فعالیت بیش از حد غده تیروئید یا تحریک‌کننده‌های تیروئیدی در خون می‌باشد. این وضعیت می‌تواند منجر به تیروتوکسیکوز (Thyrotoxicosis) شود که پیامد افزایش بیش از حد هورمون‌های تیروئید است.
علائم بالینی
هیپرتیروئیدیسم معمولاً با موارد زیر همراه است:
- علائم عمومی: عصبانیت، خستگی، تپش قلب، عدم تحمل گرما، و کاهش وزن.
- علائم جسمی: پوست گرم، تعریق، لرزش دست و انگشتان، تاکی‌کاردی یا تپش قلب، فشار نبض باز، و فیبریلاسیون دهلیزی.
- جمعیت درگیر: شیوع این بیماری در افراد بالای 60 سال بیشتر است، اما معمولاً در سنین 20 تا 50 سال دیده می‌شود و در زنان شایع‌تر است.
- افراد مسن: ممکن است علائم غیرمعمولی مانند افسردگی یا زوال عقل نشان دهند که گاهی منجر به تشخیص نادرست می‌شود.
- علامت پمبرتون (Pemberton's Sign): در بیمارانی با گواتر بزرگ ممکن است با بالا بردن دست‌ها، احتقان موقت صورت رخ دهد.
شایع‌ترین انواع و علل
- بیماری گریوز (Graves' Disease): همراه با گواتر، اگزوفتالموس (Exophthalmos)، و درماتوپاتی نفوذی (Pretibial Myxedema).
- بیماری پلامر (Plummer Disease) و آدنوم توکسیک (Toxic Adenoma).
- سایر علل: ندول‌های تیروئید، تیروئیدیت، مصرف بیش از حد ید، یا مصرف بیش از حد داروهای تیروئیدی.
- عوامل ژنتیکی: بیماری تیروئید خودایمن (Autoimmune Thyroid Disease) معمولاً در خانواده‌ها دیده می‌شود و ممکن است با جهش در ژن TSHR یا سایر سندرم‌های ژنتیکی همراه باشد.
- هیپرتیروئیدیسم اگزوژن (Exogenous): به دلیل مصرف عمدی یا تصادفی هورمون‌های تیروئیدی.
درمان
درمان بر اساس شدت بیماری متفاوت است و شامل موارد زیر می‌شود:
- داروهای ضد تیروئید (Antithyroid Medications): برای مهار تولید هورمون‌های تیروئیدی.
- ید رادیواکتیو (Radioactive Iodine): برای کاهش عملکرد تیروئید.
- جراحی: در بیمارانی با گواترهای بسیار بزرگ یا هیپرتیروئیدیسم مقاوم به درمان، ممکن است جراحی برای برداشت جزئی یا کامل تیروئید انجام شود.
عوارض و پیش‌آگهی
در صورت بی‌توجهی، هیپرتیروئیدیسم می‌تواند عوارض جدی به همراه داشته باشد. با این حال، در صورت تشخیص و درمان به موقع، پیش‌آگهی این بیماری معمولاً خوب است.
بحران تیروئید (Thyroid Storm)
بحران تیروئید یک وضعیت خطرناک و تهدیدکننده زندگی است که به صورت بالینی با علائم شدید زیر تشخیص داده می‌شود:
- تب (Fever): اغلب بالاتر از 103 درجه فارنهایت.
- تاکی‌کاردی، افت فشار خون (Hypotension)، نارسایی احتقانی قلب (CHF)، یا آریتمی‌هایی مانند فیبریلاسیون دهلیزی.
- اختلال وضعیت ذهنی: شامل گیجی یا بی‌قراری.
- ناراحتی‌های گوارشی: مانند تهوع، استفراغ یا اسهال.
تشخیص و درمان سریع این وضعیت ضروری است تا از مرگ‌ومیر جلوگیری شود.