گرانولومای جسم خارجی
گرانولومای جسم خارجی یک واکنش التهابی پوستی به مواد خارجی در درم (dermis) یا زیرجلد (subcutis) است که پتانسیل کمی برای تجزیه توسط ماکروفاژها دارد. مواد خارجی میتوانند غیرزنده، معدنی یا آلی باشند که توسط بدن به عنوان "غیرخودی" شناسایی میشوند. شایعترین علل گرانولومای جسم خارجی، پارگی فولیکولها، کیستهای اپیدرموئید و ضایعات آکنه هستند. پارگی فولیکولها و کیستها باعث میشود که کراتین که قبلاً محصور شده بود، به طور مستقیم با درم تماس پیدا کند، جایی که کراتین به عنوان ماده خارجی شناسایی میشود. همین موضوع در مورد موها یا ناخنهای رشد کرده در داخل پوست نیز صدق میکند. لیست زیر علل دیگر گرانولومای جسم خارجی و همچنین مسیرهای ورود ممکن را نشان میدهد.
گرانولومای جسم خارجی میتواند در هر سنی رخ دهد و ابتدا با التهاب حاد در محل ورود ماده خارجی آغاز میشود. این موضوع اغلب با بهبود ظاهری ضایعه دنبال میشود. اما پس از چند هفته، ماه یا حتی سالها، یک واکنش التهابی مزمن ممکن است رخ دهد که به صورت یک پاپول، پلاک یا ندول قرمز یا قرمز-قهوهای، ملتهب و سفت ظاهر میشود. یافتههای بالینی اضافی ممکن است شامل سلولیت (cellulitis)، آبسه، ادم، زخم و اریتم (erythema) باشد.
تشکیل گرانولومای جسم خارجی با جذب نوتروفیلها به محل ورود آغاز میشود. وقتی نوتروفیلها قادر به بلعیدن ماده خارجی نیستند، ماکروفاژها به محل جذب میشوند. ماکروفاژها فعال شده و پس از بلعیدن ماده خارجی، سیتوکینها ترشح میکنند. سیتوکینهای ترشح شده ماکروفاژهای بیشتری و مونوسیتهای محیطی را به محل ورود جذب میکنند و این فرآیند یک گرانولوم مزمن را تشکیل میدهد. ماکروفاژها ممکن است با هم ترکیب شوند تا سلولهای غولپیکر چند هستهای تشکیل دهند.
علل مختلف گرانولومای جسم خارجی عبارتند از:
- جوهر تاتو
- پارافین
- سیلیکون (پلیدیمتیل سیلوکسان) مایع یا ژل
- سیلیکا
- تالک
- زیرکونیوم
- بریلیوم
- آلومینیوم
- روی
- فیلرهای مصنوعی دیگر مانند پلی-ال-لاکتیک اسید، پلیمتیلمتاکریلات
- کراتین مو
سایر علل:
- پسودوفولیکولیت باربائه
- آکنه کلوئیدالیس نوکائه
- ۷۵٪ از کیستهای پیلونیدال ساکروکوکسیژئال
- کراتین ناخن
- مو
- کلاژن گاوی
- اسید هیالورونیک
- نشاسته
- خار کاکتوس
- چتر دریایی و مرجانها
- خار خارپشت دریایی
- بخیههای ابریشمی
- کورتیکواستروئیدها
- بخیههای نایلون یا پلیپروپیلن (کمتر استفاده میشوند)
مسیرهای ورود مواد خارجی به درم میتواند به روشهای مختلفی انجام شود، از جمله:
تصادفی
- تراشههای چوب
- خار کاکتوس
- آسیب انفجاری
- تصادف خودرو
روشهای جراحی
- پودرهای تالک یا نشاسته از دستکشهای جراحی
- بخیههای جراحی
- برداشتن کیسه صفرا با لاپاروسکوپی
- ژلفوم
- کلرید آلومینیوم
- فروسی سولفات (محلول مونسل)
یاتروژنیک
- فیلرهای اسید هیالورونیک
- فیلرهای کلاژن گاوی
- سیلیکون
- پارافین برای بزرگسازی بافت
تاتو
- رنگدانه قرمز: سینابار / سولفید جیوه (شایعترین علت واکنش گرانولوماتوز تاتو)
- رنگدانه آبی: کبالت
- رنگدانه سبز: کروم
- رنگدانه زرد: کادمیوم
- رنگدانه بنفش: منگنز
- رنگدانه سیاه: کربن (جوهر هند)
- رنگدانه قهوهای: اکسید آهن
- رنگدانه سفید: اکسید تیتانیوم یا اکسید روی
استفاده موضعی
- اکسید زیرکونیوم در ضدعرقها و آمادهسازیهای ضدخارش
خودتحمیلی
- مصرفکنندگان مواد مخدر تزریقی
شغلی
- "سینوس پیلونیدال بینانگشتی آرایشگر" به واکنش اطراف موی بریده یا تراشیده شده که در فضای بینانگشتی دست آرایشگر گیر افتاده اشاره دارد. این موارد بیشتر نشاندهنده گرانولومای جسم خارجی هستند تا کیستهای واقعی.