تومور سلول گرانولار
تومور سلول گرانولار (Granular cell tumor) نوعی نئوپلاسم با اتیولوژی ناشناخته است که تصور می‌شود منشأ عصبی دارد. این تومور هم به صورت خوش‌خیم و هم بدخیم وجود دارد، اما فرم‌های بدخیم آن بسیار نادرتر هستند.
ویژگی‌های اپیدمیولوژیک
تومورهای سلول گرانولار در زنان و افراد با تبار آفریقایی شایع‌تر هستند. میانگین سن گزارش‌شده برای این تومورها بین دهه چهارم و پنجم زندگی است. تومورهای سلول گرانولار خوش‌خیم معمولاً به‌صورت آهسته رشد می‌کنند. تومورهای بدخیم سلول گرانولار کمتر از ۲٪ موارد را شامل می‌شوند و می‌توانند رشد سریعی داشته باشند و پتانسیل متاستاز دارند. شایع‌ترین مکان‌های متاستاز شامل گره‌های لنفاوی منطقه‌ای، ریه‌ها و استخوان‌ها هستند. بیماران مبتلا به تومور بدخیم سلول گرانولار در معرض خطر ابتلا به سرطان‌های پانکراس و سلول‌های کلیوی قرار دارند.
مکان‌های بروز
تومورهای سلول گرانولار معمولاً به‌صورت منفرد ظاهر می‌شوند، اگرچه وجود بیش از یک تومور نیز گزارش شده است. این ندول‌ها بیشتر به‌صورت داخل دهانی، به‌ویژه روی زبان، مشاهده می‌شوند. پوست نیز مکان شایع دیگری برای این تومورها است و درگیری احشایی نادر است (مری، معده، برونش، مخاط راست‌روده، مخاط مقعد و پارانشیم پستان به‌عنوان مکان‌های اولیه گزارش شده‌اند).
ویژگی‌های بالینی
از نظر بالینی، تومورهای سلول گرانولار به‌صورت ندول‌های سفت و به رنگ پوست یا قهوه‌ای مایل به قرمز ظاهر می‌شوند که معمولاً در ناحیه سر و گردن یا بالای بدن قرار دارند. اندازه آن‌ها بین ۰.۵ تا ۳ سانتی‌متر متغیر است. تومورهای بدخیم سلول گرانولار بیشتر در اندام‌های تحتانی رخ می‌دهند. از نظر هیستوپاتولوژیکی، سلول‌های گرانولاری که به تومور نام داده‌اند، حاوی لیزوزوم‌هایی هستند که با رنگ‌آمیزی اسید پریدیک-شیف (PAS) مثبت، نسبت به دیاستاز مقاوم، و با پروتئین S100 و انولاز خاص عصبی مثبت رنگ‌آمیزی می‌شوند.
دو نوع متغیر
- تومور سلول گرانولار غیرعصبی (Non-neural granular cell tumor): این نوع دارای ویژگی‌های بالینی مشابه است، اما فاقد رنگ‌آمیزی S100 است.
- ضایعه سلول گرانولار مادرزادی (Congenital granular cell lesion): این نوع تنها در نوزادان و در لثه‌ها رخ می‌دهد و برای S100 مثبت رنگ‌آمیزی نمی‌شود.
موضوع مرتبط
میوبلاستوما (myoblastoma) سلول گرانولار در ناحیه فرج (vulva) نیز به‌عنوان یک موضوع مرتبط شناخته می‌شود.