گویککمی (Gonococcemia) به حضور باکتری Neisseria gonorrhoeae در جریان خون اشاره دارد که اغلب به عفونت گنورهای منتشر (Disseminated Gonococcal Infection یا DGI) منجر میشود. گنوره، که توسط N. gonorrhoeae، یک دیپلوکوک گرم منفی، ایجاد میشود، پس از کلامیدیا، دومین عفونت انتقالیافته از راه جنسی (STI) است که در ایالات متحده گزارش میشود. (برای بحث بیشتر در مورد عفونت اولیه، به گنوره مراجعه کنید.) گویککمی در حدود 1% تا 3% از بیماران مبتلا به گنوره رخ میدهد.
عفونت گنورهای منتشر (DGI)
DGI بیشتر در زنان رخ میدهد، به دلیل بروز بالاتر عفونت مخفی و افزایش خطر گویککمی ناشی از قاعدگی و بارداری. عوامل خطر دیگر شامل وجود HIV، لوپوس یا نقصهای مکمل؛ داشتن چندین شریک جنسی؛ وضعیت اجتماعی اقتصادی پایین؛ مصرف مواد مخدر؛ مردانی که با مردان رابطه جنسی دارند (MSM)؛ و سابقه قبلی عفونتهای انتقالیافته از راه جنسی (STIs) است. گویککمی در جمعیت نوجوان و جوان بالغ بیشترین شیوع را دارد.
گویککمی منتشر در حدود 1% تا 3% از کودکان و نوجوانان با عفونت مخاطی درمان نشده رخ میدهد. عفونت 7 تا 30 روز پس از دوره نهفتگی و در زنان قاعدهشونده، در عرض 7 روز از شروع قاعدگی رخ میدهد. گویککمی منتشر معمولاً پس از عفونت اولیه بدون علائم اتفاق میافتد.
نشانهها و علائم
شروع گویککمی اغلب ناگهانی است و با تب (معمولاً 101°F-104°F [38.3°C-40°C])، ضایعات پوستی و آرترالژی و/یا تاندونسینویت همراه است. در طول دورههای تب، جوشهای خونریزیدهنده، پاپولها، پتشیها یا مناطق نکروز ممکن است ظاهر شوند. آرترالژیها نامتقارن و مهاجر هستند و در ابتدا تاندونهای اکستانسور مچها، انگشتان، زانوها و مچ پا را درگیر میکنند. بعداً، آرتریت سپتیک منجر به درد و تورم در یک یا گاهی بیشتر از یک مفصل میشود. تنها 25% از بیماران از آسیبهای پوستی گزارش میدهند.
عوارض و پیامدها
آرتریت سپتیک ممکن است منجر به تخریب پیشرونده مفاصل و استئومیلیت شود. عوارض دیگر شامل میوکاردیت، هپاتیت سمی و بهندرت اندوکاردیت و مننژیت است. پدیدههای آمبولی بزرگ ممکن است رخ دهند.
اندوکاردیت حاد بسیار نادر است؛ با این حال، پیامدی مرگبار از DGI است که منجر به تخریب سریع دریچههای آئورت میشود.
گسترش شکمی
گسترش شکمی گنوکوکها ممکن است باعث پریهپاتیت گنوکوکال (سندرم فیتز-هیوز-کرتیس) با درد شکمی، حساسیت و گاهی صدای اصطکاک کبدی شود.
شکایات ژنیتواوریناری
بیشتر بیماران شکایات ژنیتواوریناری را انکار میکنند؛ با این حال، ممکن است با واژینیت، سرویسیت، اورتریت، بیماری التهابی لگن، آبسههای لگنی، اپیدیدیمیت، پروکتیت یا فارنژیت ظاهر شوند. MSM ممکن است پروکتیت، ترشح مقعدی و فارنژیت را تجربه کنند.
ملاحظات ویژه در نوزادان
در نوزادان، وقوع گویککمی منتشر 1% یا کمتر است. انتقال عموماً از طریق مواجهه در زمان تولد است، یعنی از مادر به نوزاد در طول زایمان منتقل میشود. نوزادان با آرتریت سپتیک چندمفصلی ظاهر میشوند که معمولاً مچها، دستها، مچ پا یا پاها را درگیر میکند. نوزاد ممکن است تب خفیف، تحریکپذیری و درد هنگام حرکت مفصل آسیبدیده را نشان دهد.
تشخیص آرتریت سپتیک گنوکوکال از سایر پاتوژنها دشوار است؛ بنابراین، باید کشت و تحلیل مایع سینوویال انجام شود. اگر نوزاد نشانههای شبهفلجی در لگن نشان دهد، باید به سرعت تخلیه انجام شود تا از نکروز آسپتیک سر استخوان ران جلوگیری شود.
باکتریمی، سپسیس و مننژیت عوارض بسیار نادری هستند. سپسیس در نوزادان نارس شایعتر است. باکتریمی بهطور کلی تا زمان بروز سپسیس بالینی خاموش است.