پوروما (Poroma) یک نئوپلاسم غدد عرقی خوش‌خیم و نسبتاً نادر است که از بخش داخل اپیدرمی مجرای غدد عرق (آکروسرینژیوم) منشأ می‌گیرد. این تومور عمدتاً از غدد عرق اکرین (Eccrine) نشأت می‌گیرد، اما ممکن است ویژگی‌های آپوکرین (Apocrine) نیز در آن دیده شود. پورومای اکرین در دسته‌بندی وسیع‌تری از نئوپلاسم‌های پورویید (Poroid neoplasms) یا آکروسپیروماها (Acrospiromas) قرار می‌گیرد که شامل پورومای آپوکرین، هیدروآکانتوما سیمپلکس (Hidroacanthoma simplex)، تومور مجرای درمی (Dermal duct tumor)، و هیدرادنوم‌های ندولار (Nodular)، سلول شفاف (Clear cell) و پورویید (Poroid hidradenomas) نیز می‌شود.
ویژگی‌های بالینی پورومای اکرین
پورومای اکرین تنها در پوست ظاهر می‌شود و اغلب به‌صورت یک پاپول منفرد، هم‌رنگ پوست یا کمی اریتماتوز (قرمز)، صاف یا زگیل‌مانند بروز می‌کند. این تومورها به‌ندرت رنگ‌دانه‌دار یا پایه‌دار هستند. قطر پوروماها معمولاً کمتر از ۲ سانتی‌متر است و رشد کندی دارند یا اندازه آن‌ها ثابت می‌ماند. ممکن است زخم‌شدگی رخ دهد، به‌ویژه هنگامی که بر روی نقاط فشاری قرار گیرند. اندام‌ها، به‌ویژه کف دست‌ها و پاها، شایع‌ترین مکان‌های بروز هستند، اما ممکن است در هر نقطه‌ای از بدن ظاهر شوند؛ مواردی در ناحیه تنه، صورت و گردن نیز گزارش شده است. به‌ندرت، بیماران ممکن است دچار پورومای متعدد یا پوروماتوزیس اکرین (Eccrine poromatosis) شوند. این حالت با تعداد متغیری از پاپول‌ها که در برخی موارد به بیش از ۱۰۰ عدد می‌رسد، مشخص می‌شود و ممکن است به‌طور وسیع توزیع شوند یا به کف دست‌ها و پاها محدود شوند.
اپیدمیولوژی و عوامل مؤثر
تومورهای غدد عرق تنها حدود ۱٪ از ضایعات پوستی اولیه را تشکیل می‌دهند و پوروماها تنها ۱۰٪ از این تومورها را شامل می‌شوند. پوروماها به‌طور کلی در افراد بالغ بالای ۴۰ سال رخ می‌دهند و هیچ ترجیحی برای جنس یا نژاد وجود ندارد و به نظر نمی‌رسد که یک مؤلفه خانوادگی داشته باشند. پاتوژنز دقیق آن توصیف نشده است، اما مواردی در ارتباط با قرار گرفتن در معرض اشعه، تروما، بارداری، دیسپلازی اکتودرمال هایپوهیدروتیک (Hypohidrotic ectodermal dysplasia) و بیماری بوون (Bowen disease) گزارش شده است. همچنین ممکن است به‌صورت ثانویه در یک نوس سباسه (Nevus sebaceus) ایجاد شوند. پوروماتوزیس اکرین در بیمارانی با اختلالات لنفوپرولیفراتیو که با شیمی‌درمانی درمان شده‌اند، گزارش شده است. شروع آن ممکن است از زمان شیمی‌درمانی تا سال‌ها بعد متغیر باشد.
پورومای اکرین بدخیم
به‌ندرت، پورومای اکرین بدخیم یا پوروکارسینوما (Porocarcinoma) ممکن است ایجاد شود، چه به‌صورت د نوو (de novo) یا از طریق تغییر در یک پورومای اکرین خوش‌خیم. این ضایعات قابلیت متاستاز دارند.