پلی‌میالژیا روماتیکا (Polymyalgia Rheumatica یا PMR) یک بیماری نسبتاً شایع روماتولوژیک است که عمدتاً افراد بالای ۵۰ سال را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این بیماری با سفتی و درد در ناحیه گردن و شانه‌های دوطرفه مشخص می‌شود و ممکن است بازوهای فوقانی، ران‌ها و لگن را نیز درگیر کند. زنان دو برابر بیشتر از مردان به این بیماری مبتلا می‌شوند.
علت‌شناسی
علت دقیق PMR هنوز مشخص نیست، اما باور بر این است که این بیماری در همان طیف بیماری آرتریت سلول غول‌پیکر (Giant Cell Arteritis یا GCA) قرار دارد، زیرا خانواده مشابهی از سروتیپ‌های HLA، یعنی HLA-DR4، در هر دو بیماری تحت تأثیر قرار می‌گیرند. مانند سایر بیماری‌های خودایمنی، در PMR نیز احتمالاً تعامل بین عوامل ژنتیکی و محیطی منجر به اختلال در تنظیم سیستم ایمنی می‌شود.
معیارهای تشخیصی
معیارهای طبقه‌بندی موقت اتحادیه اروپایی علیه روماتیسم (EULAR) و کالج روماتولوژی آمریکا (ACR) برای PMR در سال ۲۰۱۲ عبارتند از:
- سن بیمار ۵۰ سال یا بیشتر است
- درد شانه‌های دوطرفه با تشخیص دیگری بهتر توضیح داده نمی‌شود
- سفتی صبحگاهی بیش از ۴۵ دقیقه وجود دارد
- سطح بالای پروتئین واکنشی C (CRP) و/یا نرخ رسوب اریتروسیت (ESR)
- درد جدید در ناحیه لگن
علاوه بر این، عدم وجود سینوویت محیطی (مفاصل کوچک دست‌ها و پاها) یا عدم وجود سرولوژی مثبت برای آرتریت روماتوئید احتمال PMR را افزایش می‌دهد.
تشخیص
تشخیص PMR به‌طور کلی بر اساس علائم بالینی انجام می‌شود. بیمار ممکن است با علائم آرام، تحت‌حاد یا مزمن مانند ناخوشی، تب، کاهش وزن، تعریق شبانه و بی‌اشتهایی مراجعه کند. درد و سفتی، به‌جای ضعف، از علائم شایع هستند که معمولاً بازوهای فوقانی، گردن خلفی، ناحیه کمری و/یا کمربند لگنی را درگیر می‌کنند.
روش‌های تصویربرداری
تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) و سونوگرافی به‌طور مساوی در تأیید PMR مؤثر هستند. ضایعات شانه‌ای شایع در PMR شامل بورسیت ساب‌آکرومیال یا ساب‌دلتوئید است. برخی از بیماران با "سینوویت خوش‌خیم" مواجه می‌شوند که در سونوگرافی فرسایش واقعی مفصل را نشان نمی‌دهد. سینوویت مفصل گلنوهومرال و تندینوسینوویت سر بلند بای‌سپ نیز ممکن است در PMR همزمان وجود داشته باشد.
واکنش به کورتیکواستروئیدها
پاسخ سریع بیمار به کورتیکواستروئیدها می‌تواند به تأیید تشخیص PMR کمک کند (استروئیدها درد مرتبط با سایر شرایط التهابی را نیز کاهش می‌دهند).
رابطه PMR و GCA
آرتریت سلول غول‌پیکر (GCA) یک واسکولیت سیستمیک است که شریان‌های با اندازه متوسط تا بزرگ، از جمله آئورت و شاخه‌های خارج‌جمجمه‌ای شریان کاروتید را تحت تأثیر قرار می‌دهد. PMR و GCA ارتباط بالینی قابل‌توجهی دارند: ۱۶٪ تا ۲۱٪ از موارد PMR با GCA همراه هستند و ۴۰٪ تا ۶۰٪ از بیمارانی که با GCA تشخیص داده می‌شوند، همچنین PMR دارند.