مراقبت اورژانسی / تثبیت وضعیت بیمار
- بیماران مبتلا به آمبولی ریوی (pulmonary embolism, PE) وسیع باید تحت درمان با ضدانعقاد (anticoagulation) و ترومبولیز سیستمیک (systemic thrombolysis) قرار گیرند.
- در صورت تداوم افت فشار خون (hypotension)، داروهای وازوپرسور (pressors)، ترجیحاً نوراپی‌نفرین (norepinephrine)، باید شروع شوند.
- تجویز بیش از حد مایعات وریدی (IV fluids) به دلیل احتمال تشدید نارسایی قلب راست باید با احتیاط انجام شود.
- برای موارد آمبولی ریوی تحت‌وسیع (submassive) و کم‌خطر (low-risk PE)، درمان ضدانعقادی کفایت می‌کند.
بررسی تشخیصی
آمبولی ریوی (PE) لخته خونی است که معمولاً از ترومبوزهای سیستم وریدی عمقی (deep venous system) در پاها منشأ می‌گیرد و به ریه‌ها منتقل می‌شود. سایر منابع می‌توانند شامل وریدهای عمقی لگنی، وریدهای رکتال، ورید اجوف تحتانی (inferior vena cava)، قلب راست، و وریدهای آگزیلاری باشند. تقریباً 10٪ از موارد مرگبار هستند.
تظاهرات بالینی
پیشرفت علائم به اندازه، محل، تعداد و مزمن بودن آمبولی‌ها و همچنین ظرفیت قلبی-ریوی بیمار بستگی دارد. علائم اغلب غیر اختصاصی هستند و ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- تنگی نفس (dyspnea) و تاکی‌پنه (tachypnea)
- درد قفسه سینه (chest pain) (اغلب پلورتیک)
- سرفه (cough)
- تاکی‌کاردی (tachycardia)، آریتمی (arrhythmia)، و تپش قلب (palpitations)
- هموپتیزی (hemoptysis)
- درد یا تورم ران و/یا پا (thigh/leg pain/swelling)
- افیوژن پلورال (pleural effusion)، نفوذهای ریوی (pulmonary infiltrates)، و سیانوز (cyanosis)
- سنکوپ (syncope)
- ایست قلبی ناشی از فعالیت الکتریکی بدون نبض (PEA arrest) در برخی موارد
عوامل مستعدکننده
- سابقه ترومبوآمبولی وریدی (venous thromboembolism)
- عوامل ژنتیکی مانند جهش فاکتور V لیدن (factor V Leiden)، کمبود پروتئین C یا S، یا جهش ژن آنتی‌ترومبین III
- سرطان، تروما، جراحی، بارداری، یا مصرف قرص‌های ضدبارداری خوراکی
- بی‌حرکتی طولانی‌مدت، سن بالا، چاقی، و نارسایی قلبی احتقانی
- علل نادر شامل آمبولیزاسیون استرکتورهای فیلتر ورید اجوف تحتانی یا استفاده از سیمان پزشکی پلی‌متیل‌متاکریلات در جراحی ستون فقرات
ریسک بلندمدت
پس از اولین ترومبوآمبولی وریدی (venous thromboembolism)، خطر عود طولانی‌مدت وجود دارد.