انجمن تغذیه وریدی و لوله‌ای آمریکا (ASPEN) و آکادمی پزشکی اطفال آمریکا (AAP) در دستورالعمل‌های خود، سوءتغذیه کودکان (کم‌غذایی) را به عنوان عدم تعادل بین نیازهای تغذیه‌ای و دریافت مواد مغذی تعریف می‌کنند که منجر به کمبود تجمعی انرژی، پروتئین یا ریزمغذی‌ها می‌شود و می‌تواند به طور منفی بر رشد، توسعه و یا سایر نتایج مرتبط تأثیر بگذارد. چاقی نیز شکلی از سوءتغذیه است، اما در این موضوع فقط به کم‌غذایی پرداخته می‌شود.
علل سوءتغذیه در کودکان
سوءتغذیه در کودکان، همانند بزرگسالان، می‌تواند به دلایل زیر رخ دهد:
- مصرف ناکافی مواد مغذی (دسترسی ناکافی به مواد مغذی یا مصرف ناکافی علیرغم دسترسی، مانند در بی‌اشتهایی عصبی (anorexia nervosa))
- افزایش نیازهای تغذیه‌ای که از مصرف بیشتر است (عفونت، بیماری مادرزادی قلبی، سرطان، آسیب‌های تروماتیک و سوختگی، علل دیگر التهاب)
- جذب ناکافی یا اختلال در جذب و انتقال روده‌ای به دلایل مختلف
- تغییر در استفاده از مواد مغذی توسط بدن
در کشورهای توسعه‌یافته، سوءتغذیه کودکان بیشتر به بیماری، شرایط مزمن، تروما، سوختگی یا جراحی مربوط می‌شود که به طور جمعی به عنوان "سوءتغذیه مرتبط با بیماری" شناخته می‌شود. اختلال عملکرد روده‌ای محیطی (Environmental Enteric Dysfunction) یک اختلال مبهم در روده کوچک است که ممکن است در سوءتغذیه کودکان نقش داشته باشد. این اختلال با سوءجذب، افزایش نفوذپذیری روده و التهاب مزمن مخاط روده کوچک مرتبط است. سوءتغذیه همچنین می‌تواند به دلایل غیرمرتبط با بیماری، مانند عوامل محیطی که می‌توانند به طور منفی بر بهبود آن تأثیر بگذارند (شرایط اجتماعی-اقتصادی که بر دسترسی به غذا تأثیر می‌گذارند) یا اختلالات رفتاری مانند بی‌اشتهایی به غذا یا بی‌اشتهایی عصبی باشد.
شیوع سوءتغذیه مرتبط با بیماری
شیوع سوءتغذیه مرتبط با بیماری در کودکان بستری بین ۶٪ تا ۵۱٪ گزارش شده است، اما به طور گسترده‌ای به عنوان گزارش نشده تلقی می‌شود.
تأثیر سوءتغذیه
مطالعات بین‌المللی متعددی مرگ و میر کودکان را به کم‌غذایی نسبت می‌دهند.
تعریف و سنجش سوءتغذیه
هیچ پارامتر واحدی برای تشخیص سوءتغذیه کودکان تعیین‌کننده نیست. دستورالعمل‌های توافقی از ASPEN و AAP سوءتغذیه را به عنوان حاد (کمتر از ۳ ماه) یا مزمن (۳ ماه یا بیشتر) تعریف می‌کنند. سوءتغذیه مزمن ممکن است منجر به کمبود رشد و به ویژه کاهش سرعت رشد قد (stunting) شود. شدت سوءتغذیه بر اساس نمرات Z (z-scores) متغیرهای آنتروپومتریک فردی نسبت به استانداردهای جمعیت تعیین می‌شود. این اندازه‌گیری‌ها شامل قد، وزن، شاخص توده بدنی (BMI)، و محیط میانه بازو (MUAC) و همچنین محیط سر در کودکان زیر ۲ سال است. استانداردهای جمعیتی توسط نمودارهای سازمان جهانی بهداشت (WHO) در سال ۲۰۰۶ برای کودکان زیر ۲ سال و نمودارهای مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC) در سال ۲۰۰۰ برای کودکان بین ۲ تا ۲۰ سال ارائه می‌شوند.
پیگیری و مدیریت
اندازه‌گیری‌ها باید در طول زمان پیگیری شوند و کاهش نمره Z بیش از ۱ نشان‌دهنده رشد ناکافی است و نیاز به بررسی بیشتر علل سوءتغذیه دارد. (به بهترین آزمون‌ها برای مقادیر طبقه‌بندی نمره Z مراجعه کنید.) مدیریت تا حدی وابسته به علت زمینه‌ای است.
کمبودهای خاص
کمبودهای خاص یا استفاده نادرست از ریزمغذی‌های خاص نیز به عنوان سوءتغذیه در نظر گرفته می‌شوند اما به صورت جداگانه بررسی می‌شوند و در دامنه این موضوع نیستند.
موضوعات مرتبط
سوءتغذیه پروتئین-انرژی، کواشیورکور، ماراسموس، بولیمیا، سندرم سوءجذب، عدم رشد و بی‌توجهی، کمبودهای ویتامین و مواد معدنی (ویتامین A، ویتامین B2، ویتامین B6، ویتامین B12، نیاسین، ویتامین C، ویتامین D، ویتامین E، ویتامین K، تیامین، فولات، مس، ید، روی [اکتسابی و ارثی]، و آهن)