سندرم تونل کارپ (Carpal tunnel syndrome) با بیحسی، گزگز و اغلب درد هنگام حرکت مچ و دست مبتلا مشخص میشود. علت آن تحریک و گیر افتادن عصب مدین (median nerve) در مچ دست است. این اختلال شایع میتواند در یک یا هر دو دست بهطور همزمان رخ دهد و بالغین در هر سنی و هر دو جنس را تحت تأثیر قرار دهد. بهندرت ممکن است در کودکان نیز مشاهده شود.
هنگامی که مجموعه تاندونهای خمکننده (flexor tendons) و عصب مدین در غلاف سینوویال وارد گذرگاه باریک در سمت کف دست مچ میشوند و بین استخوانهای کارپال عبور میکنند، عصب مدین (که نرمترین ساختار است) بیشترین خطر آسیب را دارد. این عصب، عصبدهی حسی به سه و نیم انگشت اول و عصبدهی حرکتی به لومبریکالها (lumbricals)، اپوننس (opponens)، ابداکتور پولیسیس برویس (abductor pollicis brevis)، و فلکسور پولیسیس برویس (flexor pollicis brevis) را فراهم میکند که سه عضله آخر حجم عمده برجستگی تنار (thenar eminence) را تشکیل میدهند. در صورت فشردگی در فضای محدود تونل، بیحسی یا گزگز در شست، انگشت اشاره، انگشت میانی، و نیمی از انگشت حلقه ایجاد میشود. ضعف و آتروفی برجستگی تنار نیز ممکن است رخ دهد.
علائم اغلب در شب یا هنگام بیدار شدن از خواب مشاهده میشوند. ممکن است درد یا بیحسی بهصورت انتشاری از مچ تا آرنج وجود داشته باشد. موارد شدید میتوانند به تحلیل رفتن عضلات، بهویژه در ابداکسیون شست، و در نهایت ناتوانی دائمی منجر شوند.
علت خاصی ممکن است مشخص نشود، اما عوامل خطر مرتبط شامل چاقی، ضربه، آرتریت، دیابت، کمکاری تیروئید، ادم، آکرومگالی، مصرف قرصهای ضدبارداری، نقرس، آرتریت روماتوئید، بارداری، و رگبهرگ شدن یا شکستگی مچ است.
این وضعیت با حرکات طولانیمدت یا تکراری در حالت اکستنشن یا فلکسیون مچ، مانند نوشتن، نگه داشتن کتاب، تایپ کردن، و رانندگی تشدید میشود. با ضعف در ابداکسیون و اپوزیسیون شست و انگشتان و پیشرفت آتروفی برجستگی تنار، مشکلات بیشتری در گرفتن اشیا، باز کردن در شیشهها، و بستن دکمه لباس ایجاد میشود. علائم معمولاً بهصورت متناوب شروع میشوند، اما در صورت عدم درمان مداوم میشوند.
سندرم تونل کارپ اغلب در بیماران مسن مبتلا به بیماری پارکینسون به دلیل از دست دادن مهارت حرکتی و علائم حسی غیراختصاصی اشتباه تشخیص داده میشود.