بیماری التهابی لگن (Pelvic Inflammatory Disease یا PID) یک سندرم بالینی است که با التهاب دستگاه تناسلی فوقانی در زنان مشخص میشود. این بیماری در اثر عفونت توسط میکروارگانیسمهایی ایجاد میشود که از اندوسرویکس (endocervix) گسترش مییابند. بسیاری از موارد به دلیل عفونت با Neisseria gonorrhoeae یا Chlamydia trachomatis رخ میدهد؛ ۱۰ تا ۲۰ درصد از زنانی که مبتلا به سوزاک (gonorrhea) یا کلامیدیا (chlamydia) درماننشده هستند، به PID مبتلا خواهند شد. عفونت با Mycoplasma genitalium نیز ممکن است نقش داشته باشد. سایر ارگانیسمهایی که در این عفونت نقش دارند شامل فلور طبیعی واژن (vaginal flora) از جمله ارگانیسمهای بیهوازی (anaerobic organisms)، باسیلهای گرم منفی (gram-negative bacilli) و گونههای Streptococcus هستند.
عوامل خطر شامل سن زیر ۲۵ سال، داشتن شریکهای جنسی جدید یا متعدد و عدم استفاده از روشهای پیشگیری از بارداری مانعدار (barrier contraception) میباشند. PID در نوجوانان و کودکان غیرجنسی فعال نادر است، اما گزارش شده است.
شکایات بیمار ممکن است مبهم یا غیراختصاصی باشند و برخی بیماران ممکن است بدون علامت باشند. علائم ممکن است بهطور ناگهانی شروع شوند یا طی چند روز تا چند هفته پیشرفت کنند. بسیاری از بیماران درد در ناحیه پایین شکم دارند که با مقاربت بدتر میشود. ترشحات غیرطبیعی واژینال و خونریزی غیرطبیعی رحمی ممکن است وجود داشته باشد. تب ممکن است حاضر باشد یا نباشد. در معاینه لگنی، ترشح چرکی از اندوسرویکس ممکن است مشاهده شود. حساسیت حرکتی دهانه رحم (cervical motion tenderness) اغلب وجود دارد. بیماران ممکن است دچار پریهپاتیت (perihepatitis) با درد در ربع فوقانی راست شکم شوند. یک زیرمجموعه از بیماران (۴ تا ۱۴ درصد) به سندرم فیتز-هیوه-کرتیس (Fitz-Hugh-Curtis syndrome؛ التهاب کپسول کبدی) مبتلا میشوند.
PID خطر بارداری خارج رحمی (ectopic pregnancy) و ناباروری را به دلیل چسبندگیهای ایجادشده در لولههای فالوپ افزایش میدهد. به دلیل دشواری در تشخیص و پتانسیل آسیب به سلامت باروری بیماران، ارائهدهندگان خدمات بهداشتی باید آستانه پایینی برای تشخیص بالینی PID داشته باشند.