ویروسهای انترو (Enteroviruses) شامل ویروسهای پولیو (که در این بخش پوشش داده نمیشوند)، کوکساکی ویروسها (Coxsackieviruses)، اکوویروسها (Echoviruses) و انتروویروسهای شمارهگذاری شده (مانند EV-A71، EV-D68) هستند.
عفونتهای انتروویروسی
عفونتهای انتروویروسی در کودکان شایع بوده و میتوانند به صورتهای مختلفی از نظر بالینی ظاهر شوند، از جمله:
- بیماری تبدار غیر اختصاصی – تب و تحریکپذیری، بهویژه در نوزادان.
- اگزانتم و انانتهم – هرپانژینا (Herpangina)، بیماری دست، پا و دهان (Hand-foot-mouth disease)، و اگزانتمهای غیر اختصاصی. (همچنین به هرپانژینا، بیماری دست، پا و دهان، و اگزانتم ویروسی مراجعه کنید.)
- عفونت ویروسی نوزادان – (به عفونت انتروویروسی نوزادان مراجعه کنید)
- بیماری تنفسی – علائم دستگاه تنفسی فوقانی مانند گلودرد و آبریزش بینی با عفونتهای انتروویروسی شایع است. درگیری دستگاه تنفسی تحتانی ممکن است شامل ذاتالریه و برونشیولیت باشد. پلورودینیا (Pleurodynia) با درد شدید قفسه سینه همراه است. EV-D68 با بیماریهای دستگاه تنفسی تحتانی در کودکان با و بدون آسم مرتبط بوده است.
- ورم ملتحمه هموراژیک حاد – اپیدمیک؛ همراه با درد شدید چشم، فوتوفوبیا، اریتم ملتحمه و احتقان. (به ورم ملتحمه ویروسی هموراژیک مراجعه کنید.)
- میوکاردیت/پریکاردیت – علائم دستگاه تنفسی فوقانی معمولاً پیش از شروع خستگی، درد قفسه سینه و تنگی نفس ظاهر میشوند.
- بیماری سیستم عصبی مرکزی (CNS) – به بخش زیر مراجعه کنید.
بیماریهای سیستم عصبی مرکزی (CNS):
- مننژیت ویروسی – تب، تحریکپذیری، سردرد، سفتی گردن، فوتوفوبیا، تهوع، استفراغ
- انسفالیت/مننگوانسفالیت – شروع حاد تغییر وضعیت ذهنی، معاینه نورولوژیک غیرطبیعی و/یا تشنجها. انسفالیت ساقه مغز (EV-A71) میتواند به ادم ریوی غیرکاردیوژنیک و فروپاشی کاردیوپولمونری غیرمیوکاردیتیک منجر شود.
- فلج شل حاد مشابه پولیو – بیماری تبدار مقدماتی که به دنبال آن ضعف شل حاد و معمولاً نامتقارن اندامها با کاهش رفلکسها و حس دستنخورده رخ میدهد؛ اختلال عملکرد عصب جمجمهای نیز ممکن است وجود داشته باشد. چندین انتروویروس غیرپولیو با فلج شل حاد در کودکان مشابه آنچه توسط ویروسهای پولیو ایجاد میشود مرتبط هستند.
تجمعات فلج شل حاد در کودکان با شیوع EV-A71 مرتبط بوده است که برخی از آنها در بخشهایی از آسیا گسترده بودهاند. ارتباط جغرافیایی و زمانی فلج شل حاد و اختلال عملکرد عصب جمجمهای در کودکان طی شیوع بیماریهای تنفسی EV-D68 در ایالات متحده مشاهده شده و به عنوان میلیت شل حاد (AFM) شناخته میشود. EV-D68 را به عنوان یک علت احتمالی بیماری شدید تنفسی حاد (با یا بدون تب) در کودکان و یک علت بالقوه برای AFM در نظر بگیرید.
شیوع و شدت
عفونتهای انتروویروسی میتوانند در طول سال رخ دهند اما بیشتر در اواخر تابستان و اوایل پاییز در مناطق معتدل باعث شیوع بیماری میشوند.
بیشتر عفونتهای انتروویروسی خودمحدود هستند و بلافاصله تهدیدکننده زندگی نیستند. با این حال، برخی از تظاهرات میتوانند وضعیتهای اضطراری تهدیدکننده زندگی را نشان دهند، از جمله انسفالیت ساقه مغز، میوکاردیت، دیسترس تنفسی شدید، و سپسیس انتروویروسی نوزادان. نوزادان، کودکان با نقص ایمنی ایمونوگلوبولین و گیرندگان پیوند در معرض بیماریهای شدیدتر و پایدارتر هستند. ممکن است عوارض طولانیمدت رخ دهد، از جمله کاردیومیوپاتی گشاد شده مزمن، نقصهای عصبی پایدار، و بیماری فلج شل حاد مشابه پولیو.
نکته
در سالهای ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳، عفونتهای گروه A استرپتوکوکی مهاجم (iGAS) و غیرمهاجم با عفونتهای تنفسی ناشی از انتروویروس و سایر ویروسها مرتبط بودهاند. عفونتهای ویروسی همزمان یا پیشزمینهای، از جمله واریسلا (آبله مرغان)، ممکن است خطر عفونت iGAS را افزایش دهند. عوارض شدید عفونتهای iGAS شامل فاشئیت نکروزان، سندرم شوک سمی استرپتوکوکی و مرگ هستند.